Σύγχρονες Τάσεις στην Κλασική Φιλολογία – Ελληνική & Λατινική Γλωσσολογία
Το 2023, χάρη στις προσπάθειες του Ακαδημαϊκού και καθηγητή του ΑΠΘ κ. Αντωνίου Ρεγκάκου και του καθηγητή του Πανεπιστημίου της Genova Franco Montanari, θεμελιωτών του διεθνούς συνεδρίου «Σύγχρονες Τάσεις στην Κλασική Φιλολογία», στον Τομέα Κλασικών Σπουδών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης ξεκίνησε μια νέα σειρά συνεδρίων υπό τον τίτλο «Σύγχρονες Τάσεις στην Κλασική Φιλολογία – Ελληνική και Λατινική Γλωσσολογία». Αυτά τα συνέδρια πραγματοποιούνται ανά διετία ως μέρος της ετήσιας σειράς συνεδρίων του Τμήματος «Σύγχρονες Τάσεις στην Κλασική Φιλολογία» και εστιάζουν στη μελέτη της Αρχαίας Ελληνικής και της Λατινικής, τις δύο γλώσσες-πυλώνες του παραδοσιακού προγράμματος των κλασικών σπουδών, είτε σε αντιπαραβολή μεταξύ τους είτε ξεχωριστά για την καθεμία. Η θεματική αυτών των επιστημονικών συναντήσεων επικεντρώνεται τόσο σε συγχρονικές όσο και σε διαχρονικές και συγκριτικές πτυχές των δύο γλωσσών, καλύπτοντας όλο το εύρος της γλωσσικής ανάλυσης των κλασικών γλωσσών, δηλαδή τυπική οργάνωση, πηγές, γλώσσα των λογοτεχνικών ειδών, κοινωνογλωσσολογικά θέματα και ζητήματα πολιτισμού, γλωσσικές επαφές, διγλωσσία και πολυγλωσσία, πραγματολογία, γραμματική οργάνωση (φωνολογία, μορφολογία, σύνταξη, σημασιολογία), γλωσσογεωγραφία, διαλεκτολογία και ιστορία της γλώσσας, ετυμολογία, γραμματική παράδοση στην αρχαιότητα, λεξιλόγιο και λεξικογραφία, επιγραφική και παπυρολογία, σώματα κειμένων κτλ.
Στόχος αυτού του συνεδρίου είναι να προσφέρει βήμα σε καινοτόμες ιδέες από κάθε δυνατή οπτική γωνία καθώς και σε ερευνητικές προσπάθειες πάνω σε συγκεκριμένα θέματα που αφορούν τη μελέτη της Ελληνικής και της Λατινικής γλώσσας. Η γενικότερη προσέγγιση που υιοθετείται περιλαμβάνει τόσο την παραδοσιακή φιλολογική μέθοδο όσο και τις αναλύσεις και τα πορίσματα της σύγχρονης γλωσσολογίας από διάφορες θεωρητικές κατευθύνσεις στη μελέτη των κλασικών γλωσσών, ενώ εφαρμόζονται διεπιστημονικές προσεγγίσεις και τεχνικές που γεφυρώνουν τους επιστημονικούς κλάδους της κλασικής φιλολογίας και της γλωσσολογίας. Υπ’ αυτή την έννοια, επιδιώκεται αφενός μια ανανεωμένη συζήτηση για τη σχέση μεταξύ κλασικής φιλολογίας και γλωσσολογίας και αφετέρου να δοκιμαστούν οι γλωσσολογικές μέθοδοι στην ανάλυση των κλασικών κειμένων, ενισχύοντας έτσι και τον γόνιμο διεπιστημονικό διάλογο ανάμεσα στους δύο κλάδους.
Το πρώτο συνέδριο συνδιοργανώθηκε το 2023 από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, το Αυτόνομο Πανεπιστήμιο της Μαδρίτης, το Πανεπιστήμιο της Κολωνίας, το Πανεπιστήμιο του Βύρτσμπουργκ και το Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας (Οργανωτική Επιτροπή: Αντώνιος Ρεγκάκος, Σταύρος Φραγκουλίδης, Παναγιώτης Φίλος, Giuseppina di Bartolo, Daniel Kölligan, Emilio Crespo και Γεώργιος Κ. Γιαννάκης), και πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη (12-14 Οκτωβρίου) με θέμα «Πτυχές της Μετακλασικής Ελληνικής» (https://www.lit.auth.gr/tcgll_01), προσελκύοντας μεγάλο αριθμό συμμετεχόντων (και σε διαδικτυακή σύνδεση με περισσότερες από 2500 συμμετοχές). Τα πρακτικά θα δημοσιευτούν από τον εκδοτικό οίκο Walter De Gruyter.
Το δεύτερο συνέδριο έχει οριστεί για τις 3-5 Οκτωβρίου 2025 με συνδιοργάνωση από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, το Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ και το Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας (Οργανωτική Επιτροπή: James Clackson, Στέφανη Ρούσου, Παναγιώτης Φίλος, Σταύρος Φραγκουλίδης και Γεώργιος Κ. Γιαννάκης) και θα ασχοληθεί με τις διεπαφές και σχέσεις Ελληνικής και Λατινικής.
Επιλεγμένα άρθρα των συνεδρίων δημοσιεύονται στη νεότευκτη σειρά με τον ίδιο τίτλο (Trends in Classics – Greek and Latin Linguistics) από τον έγκριτο εκδοτικό οίκο Walter de Gruyter, Βερολίνο & Βοστώνη (https://www.degruyter.com/serial/tcgll-b/html), σε επιστημονική επιμέλεια από τριμελή ομάδα ειδικών από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και από δύο άλλα κορυφαία πανεπιστήμια του κόσμου, η οποία πλαισιώνεται από διεθνή επιστημονική επιτροπή από διακεκριμένους γλωσσολόγους με ειδίκευση στην ιστορική γλωσσολογία και στη μελέτη των δύο γλωσσών.
Σύμφωνα με διεθνείς κατατάξεις, οι Κλασικές Σπουδές του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης βρίσκονται σε υψηλή θέση διεθνώς, ενώ το συγκεκριμένο συνέδριο και οι εκδόσεις των Πρακτικών σε μια έγκριτη σειρά συντελούν στην ενίσχυση της διεθνούς εικόνας του Τομέα Κλασικών Σπουδών του Πανεπιστημίου μας καθιερώνοντάς τον στα πρωτοπόρα κέντρα κλασικής φιλολογίας στον κόσμο και εξασφαλίζοντας σταθερά υψηλές θέσεις στην πρώτη εικοσάδα.